Nowe technologie wykorzystywane przy odbieraniu śmieci
Szukając innowacji na rynku gospodarowania odpadami komunalnymi, najczęściej w pierwszej kolejności przyglądamy się nowym technologiom wykorzystywanym do przetwarzania śmieci. Fakt, dzieje się tu dużo! Wciąż opracowywane są metody, dzięki którym możliwy staje się coraz wyższy odzysk surowców oraz ich ekologiczne, skuteczne przetworzenie. Jednak bardzo ciekawe usprawnienia wdrażane są również na wcześniejszym etapie, czyli podczas zbierania i przewożenia śmieci od klientów indywidualnych do punktów ich segregowania. Ten etap „sprzątania” śmieci wykorzystuje dziś bardzo zaawansowane narzędzia logistyczne. Spójrzmy na prosty na pozór przykład procesu odbierania odpadów sprzed domów. Priorytetem jest to, żeby w możliwie krótkim czasie skutecznie zebrać z wielu punktów trudną do określenia ilość segregowanych lub zmieszanych śmieci, a następnie – wybierając najlepszą trasę! – przewieźć je do punktu porządkowania i segregowania. W logistyce zagadnienie takie określane jest jako „problem komiwojażera” i polega na optymalizacji trasy pomiędzy wieloma punktami. W rozwiązaniu tego zadania współcześnie pomagają zaawansowane algorytmy, optymalizujące trasy przejazdu śmieciarek podczas odbioru śmieci. Usługa może dzięki nim być zrealizowana szybciej i przy niższych kosztach. Lepsza trasa oznacza oczywiście wymierne oszczędności dla firmy odbierającej odpady. Ale nie tylko! Mniej niepotrzebnych kursów śmieciarek przekłada się wprost na niższe zużycie paliwa, więc i mniejsze emisje CO2. Zyskują więc wszyscy: firma, która dba o to, by usługa została zrealizowana w optymalny sposób, jej klienci i środowisko.
W procesie odbioru od klientów indywidualnych zagadką – zarówno dla organizujących proces samorządowców jak i dla firm odbierających odpady – jest oszacowanie, ile śmieci będzie do odebrania w danym dniu i miesiącu. Zazwyczaj ilości te są w miarę przewidywalne, chociaż zmieniają się w trakcie roku – powszechnie wiadomo, że nieco inne śmieci i w innych lokalizacjach wyrzucane są latem, a inne zimą. Jednak co pewien czas pojawiają się większe odchylenia od normy. Przyczyny tego zjawiska są różne. Np. podczas pandemii istotnie zmieniły się strumienie odpadów, ich ilość i struktura. Z dużych miast wyjechali studenci i pracownicy, którzy mogli realizować swoje zadania zdalnie. Znacznie powszechniejsze stały się zamówienia przesyłek kurierskich – a to sprawiło, że w odpadach znalazło się więcej folii i tektury.
Nie wszystkie zmiany da się jednak wyjaśnić! Czasem nagły, niewytłumaczalny wzrost ilości odpadów do odebrania może świadczyć o zatajaniu faktycznej liczby osób, które powinny być objęte opłatą śmieciową. Ze zjawiskiem tym starają się walczyć samorządy – np. stosując inteligentne aplikacje. Są one szczególnie skuteczne w połączeniu z oznakowaniem worków i pojemników na śmieci. W tym celu stosowane są naklejki z indywidualnymi kodami kreskowymi lub – coraz częściej – systemy RFID. Na rynku zdarzają się niestety przypadki złej woli: oszustwa dotyczące ilości i wagi śmieci. Dochodzić do nich może np. gdy mieszkańcy zaniżają w deklaracjach ilość odpadów, którą zamierzają przekazywać do zagospodarowania. Z kolei ciężar odpadów może wzrosnąć podczas niewłaściwie realizowanego transportu przez firmę odpowiedzialną za odbiór np. przez narażenie transportowanych śmieci na nasiąkanie. Wszystkie takie zdarzenia generują wymierne straty dla samorządów, dlatego coraz więcej z nich decyduje się na zlecanie ważenia śmieci w chwili odbioru od klienta. To sprawia, że w nowszych śmieciarkach coraz częściej montowane są czytniki RFID oraz wagi , a monitorowanie przejazdów odbywa się przy wykorzystaniu GPS.
Jak wdrażanie takich technicznych innowacji wygląda w praktyce?
Dobrym przykładem może być jedno z rozwiązań wdrożonych przez MPK Pure Home. Jesienią ubiegłego roku na nowoczesne śmieciarki MPK Pure Home, obsługujące teren miasta i gminy Radzymin, zamontowane zostały wagi. Dzięki temu możliwe stało się zważenie każdego pojemnika z odpadami odbieranymi od mieszkańców z każdej posesji.
Do sześciu aut, które przygotowano do obsługi gminy Radzymin, dodatkowo zamontowano odbiorniki RFID, co pozwoliło na odczyt danych z czipa naklejonego na każdy pojemnik na odpady. Inicjatorem tego wdrożenia była gmina, natomiast montaż dodatkowego wyposażenia śmieciarek został wykonany przez specjalistów z MPK Pure Home.
„Wiedza o tym ile odpadów jest odbieranych od naszych mieszkańców i jaką drogą trafiają do przetworzenia, pomoże nam skuteczniej monitorować ilość wytwarzanych odpadów u źródła, analizować poziom ich segregacji i strukturę. Dlatego zależało nam na montażu systemu wagowego oraz wykorzystaniu satelitarnej techniki do monitorowania transportu śmieci. Przy okazji jest to praktyczne wdrożenie idei „smart city”: rozwiązania, w którym technologia pomaga w codziennych sytuacjach.”
Choć tego typu wdrożenie z punktu widzenia samorządu wiąże się z kosztem – często niemałym – w budżecie gminy stosunkowo szybko pojawiają się oszczędności. Dzieje się tak dzięki wykrywaniu gospodarstw, które zaniżały ilość osób objętych opłatami lub całkowicie ignorowały obowiązek zgłoszenia się do gminnego systemu odbioru odpadów.
Nowe technologie są często wdrażane, by generować oszczędności i ułatwić życie firmom i samorządom – ale nie tylko. Na rynku pojawiają się również rozwiązania, których najważniejszym zadaniem jest ułatwianie życia mieszkańcom. Taka jest aplikacja MPK Pure Home ‘Moje Odpady’, która m.in. przypomina o harmonogramach odbioru śmieci, podpowiada mieszkańcom co i kiedy mogą zrobić ze swoimi odpadami, ułatwia zamawianie kontenerów budowlanych, a nawet ułatwia zgłaszanie nielegalnych wysypisk.
